Decreto ortográfico


Solo, cortado, con leche o carajillo, al gusto del consumidor; eso sí, la RAE prohíbe tomar un café sólo. ¡La docta institución impone por decreto ortográfico la cafeinomanía!

Me gusta imaginarme...


“Allie es alta y delgada, de voz profunda, y tiene una manera de dar caladas a un pitillo copiada de Lauren Bacall, a la que, bien mirado, se parece. Allie es también el motivo de que yo tome el café solo. Una mañana, en el tercer curso, mientras desayunábamos en el dormitorio de la residencia se fijó en el gran vaso de leche que había al lado de mi plato.

‘Es curioso –me dijo–. Se diría que eres la clase de persona que toma el café solo’. A la mañana siguiente me acerqué a la gran cafetera eléctrica, cuya espita ni siquiera sabía accionar, y me serví una taza. Era la primera vez que saboreaba el café. Nunca he sabido cómo es el café con leche y azúcar. A pesar de que ahora soy mucho mayor y también peso muchos kilos más, me gusta imaginarme como el tipo de persona que toma café solo”.




Cantata dos versos transcritos sen premeditación

José Ángel Valente, por Sara Lamas


Poetas con Valente
envolve nun azul fulxente versos de Luz Pozo Garza, Antonio Gamoneda, Pere Gimferrer, Claudio Rodríguez Fer, Olga Novo e Tera Blanco de Saracho. Son, segundo di unha nota inicial: “Tres voces en galego. Tres voces en castelán (unha delas tamén en catalán). Tres mulleres e tres homes dende o canon máis consagrado á revelación máis inédita. Seis idades distintas entre si. Seis persoas nacidas en seis décadas diferentes. Seis poetas unidos pola amizade e / ou pola admiración a José Ángel Valente. Sesenta poemas, publicados ou inéditos, seleccionados polos propios autores co único criterio da súa proximidade a Valente: poemas que lle foron dedicados, poemas que el estimou expresamente ou poemas que conectan dalgún modo coa súa vida ou coa súa obra”.

Quen puidera sequera ter a remota intuición dos diálogos sutís que agocharán os versos. Tal desacougo é arrombado pola emoción que prenden algúns poemas. Con caligrafía parva anoto en pequenos papeliños versos, como se transcritos pola miña man fora máis doado, quizais posible, reconstruír o seu camiño e acadar a verdade que alumean e coñecer o descoñecido que pulsan en min. Pisar os chanzos non nos concede o secreto da fábrica da escaleira, a sabedoría das horas e dos traballos do xeómetra artesán; pero os chanzos foron colocados para subir por eles, e baixar, inda que sexa agatuñando.

Pido perdón pola declarada incompetencia da lectora e non pido perdón pola manifesta impertinencia da lectura. Perverto o sentido que os poetas perseguían nos poemas; establezo conexións delirantes, que non sempre sei xustificar, con aqueloutros versos anotados tamén en retallos de papel e gardados entre as páxinas doutros libros de poemas. Tanto me ten o escándalo das cátedras; non vou deixar escapar a incitación a escribir unha cantata distinta e facelo coa liberdade despreocupada que non adoito concederme; non me importa abusar da escusa ofrecida por Valente: “La palabra poética ha de ser ante todo percibida no en la mediación del sentido, sino en la inmediatez de su repentina aparición. Poema querría decir así lugar de la fulgurante aparición de la palabra”. Tamén Valente: “La triste premeditación de lo ensayado desustanció lo escrito”.


* * *


Luz Pozo Garza

¿Pensas acaso que é ilusorio o deseño
do mar de Brân
seducido de xestas de prata e sortilexio
nesta saga irlandesa que estamos a asumir?


Na mañá –non tan fría– de Dublín do último domingo do pasado mes de outubro, subimos por corredoiras de vizosa lama cara ó bosque de ilesos rododendros na montaña de Howth. E asumimos, tamén, a resposta.


José Ángel Valente

Quería escribir unter den Linden. Escribir las palabras en el mismo lugar al que designan. Igual que los graffiti. Decir ante un simbólico público alemán der Tod ist ein Meister aus Deutschland. Como si yo mismo fuese un campesino de esa tierra. Decirlo con amor y con tristeza. El día dos de noviembre, un día de difuntos, de mil novecientos noventa, ya casi al término del siglo, el aire es tenue aquí y frío y luminoso. Una niña cruza en bicicleta, haciendo largas eses descuidadas, los vestigios del límite aún visibles.


Pronunciar as palabras antes do lugar ao que designan. Pronunciar as palabras no mesmo lugar ao que designan. Pronunciar as palabras despois do lugar ao que designan. As palabras leváronnos a Howth, nas palabras ficamos en Howth e coas palabras regresaremos a Howth. Penso acaso que é ilusorio? Non, non é ilusorio, como non o é o mar de Brân que se nos amosou nos vestixios do límite: na liña do verso e ata a liña do horizonte.


Claudio Rodríguez Fer

Lembro lugares onde nunca estivemos,
visito tempos nos que non naceramos,
viaxo contigo ao azul que hai no futuro.


E, mentres, camiño polo linde,

embriagado polo licor de ámbar
que o amor me consubstancia

inundándome ata nunca da túa luz.



* * *


Antonio Gamoneda

Hay sequía en la luz y la ceniza llora
como mi madre. Sin lágrimas.

Ha de llover.


José Ángel Valente

CONVERGENCIA. La hoja cae sobre la hoja. La lluvia en la extensión total del llanto.


* * *


Antonio Gamoneda

Ha de llover jamás y siempre. Con
desesperación agraria. Ha de llover
hasta que enloquezcan los metales
y el sílice y las inmensas madres
del Barrio de la Sal.
Ha de llover ya.
¿Está lloviendo?
Sí, está lloviendo. Las madres
s
on blancas y locas.
Vienen
a la humedad de San Marcos y
a las reliquias de la tortura.
Ya
Están aquí las madres. Traen
fuego y amor las madres.
Ya
La costumbre penal y la memoria arden.
Ya están ardiendo para siempre
con esperanza roja, con amor,
maternalmente,
los juicios sumarísimos.

Ha de llover.


Claudio Rodríguez Fer

chegou o terror en carro de vacas

non se pecharon máis
os ollos das nenas pobres do campo
nin deixaron de ver nunca
o sangue do chedeiro
escorrendo polo cabezallo,
pingando polo eixo,
revirando na roda
flamexante e vermella
como un sol tristemente caído
sobre a lama da lomba

o carro secular e inmóbil,
o alarido interminable
da cantadeira sobre o eixo,
o arrepío dos estadullos en punta
coma se os fungueiros saísen espetados
polas furas das feridas das mulleres mortas,
eran a expresión do medo


José Ángel Valente

Tú te has ido
por el camino irrevocable
que te iba haciendo tu mirada.

Dinos si en ella nos tuviste,
si en tu sueño nos reconoces,
si en el descenso de los ríos
que combaten por el mañana
nuestra verdad te continúa,
te somos fieles en la lucha.


José Ángel Valente

¿No habría que escribir precisamente
después de Auschwitz o después
de Hiroshima, si ya fuésemos, dioses
de un tiempo roto, en el después
para que al fin se torne
en nunca y nadie pueda
hacer morir aún más los muertos?


* * *


Pere Gimferrer

la pausa entre relámpago y relámpago


* * *


Claudio Rodríguez Fer

HOTEL

Todo amor ten un espazo.
Todo espazo un baleiro.

E nós enchémonos de nós
Baleirándonos de nós.


José Ángel Valente

Quisiera haber estado en los lugares en donde tú estuviste, en todos los lugares donde hay acaso aún o sobrevive un fragmento de ti o de tu mirada. ¿Sería este vacío tuyo lacerante lo que hace de pronto un espacio lugar? ¿Lugar, tu ausencia?


* * *


Olga Novo

aínda que saibas que levo a rella do arado incrustada no útero


* * *


Olga Novo

E podo
arrancarme de min
tan suavemente
que apenas oirías que me marcho.


José Ángel Valente

BORRARSE.
Sólo en la ausencia de todo signo
se posa el dios.



estar, estarse, irse


* * *


Tera Blanco de Saracho


Hice lo que me pidieron los médicos
pero lo hice mal.

Obedecí todo el tiempo
pero obedecí mal.

Dije lo que había que decir
pero lo dije mal.

Aprendí lo que había que aprender
pero lo aprendí mal.

Comí lo que había que comer
pero lo comí mal

y no me alimenté
y no crecí
como se esperaba.

Hice lo que estaba bien
pero lo hice mal.


José Ángel Valente

Esa mujer que lloraba en mi cuarto
¿era el recuerdo de un poema
o de uno de los días de mi vida?


“Hice lo que estaba bien/ pero lo hice mal”. Graffiti inscrito no mesmo lugar ao que designa. Porque as idades son espazos e algunhas idades, lugares cun baleiro baleirándose en nós. E nós preñándonos do baleiro no que fungaban as voces dos non natos.


* * *


Olga Novo

non penses que non sei que para poder ladrar


* * *


Tera Blanco de Saracho, Claudio Rodríguez Fer e Antonio Gamoneda.
Ourense, setembro de 2009.




Luz Pozo Garza e Olga Novo.